پیشرفت درزمینهٔ تکنولوژی با سرعت غیرقابل‌تصوری در جریان است. موبایل به‌عنوان یکی از آن دسته محصولاتی محسوب می‌شود که در قالب مدل‌های متنوعی در بازار عرضه می‌شود. به همین دلیل هم‌اکنون بحث اپراتورهای مجازی در مقابل اپراتورهای فیزیکی در بازار فناوری مطرح‌شده است. در حال حاضر یکی از حوزه‌های موردتوجه در فنّاوری اپراتور مجازی، صنعت بانکداری است. در اصل نیاز نظام بانکداری به به‌روز کردن تکنولوژی و فناوری بانکی این زمینه را برای مدیران بانکی به وجود می‌آورد که همسو با تکنولوژی‌های پیشرفته و جدید حرکت نمایند و از این طریق رضایت بیشتری از سوی مشتریان بانکی خود به دست آورند.
پیشرفت درزمینهٔ تکنولوژی با سرعت غیرقابل‌تصوری در جریان است.در حال حاضر بازار مربوط به عرضه آخرین محصولات و فناوری‌های روز دنیا داغ‌تر از هر بازار دیگری به فعالیت خود ادامه می‌دهد. چه‌بسا تکنولوژی‌های زیادی که اکنون وجود دارند اما در مراحل مقدماتی خود به سر برده و انتظار می‌رود تا در سال‌های آتی و در چشم‌انداز بلندمدت در کنار سایر محصولات عرضه‌شده به یک امر متداول و کاربردی در زندگی انسان‌ها تبدیل شوند.
موبایل به‌عنوان یکی از آن دسته محصولاتی محسوب می‌شود که در قالب مدل‌های متنوعی در بازار عرضه‌شده و مدل‌های متنوع آن به همراه امکاناتی که شامل می‌شود به دلیل استفاده دائمی کاربران از این وسیله همراه دائماً موردتوجه قرار می‌گیرد. به همین خاطر کمتر رقیبی را می‌توان برای این تکنولوژی کارآمد متصور شد. به‌موازات رشد بی‌سابقه انواع مدل‌های تلفن همراه شرکت‌های تولیدکننده این محصولات سعی کردند تا به‌منظور پابرجا ماندن جایگاه خود در بازار به ارائه قابلیت‌هایی در نسل جدید گوشی‌های موبایل بپردازند.
به همین خاطر امروز در جمع صاحب‌نظران عرصه فناوری و تکنولوژی‌های پیشرفته در کنار موبایل و امکاناتی که این وسیله می‌تواند برای کاربران گوشی همراه داشته باشد بحث اپراتورهایی از نوع مجازی و نه فیزیکی ذهن کارشناسان این حوزه را به خود درگیر کرده است. موضوعی که شاید تا اندازه زیادی مجازی بودن آن امکان نحوه عملکرد و امکاناتی که برای این دسته وجود دارد را غیرقابل‌تصور کرده است.
در تعریف کلی اپراتور باید گفت که اپراتور شبکه موبایلی یک شرکت تلفنی است که خدماتی را به کاربران گوشی‌های موبایل ارائه می‌کند، ایرانسل، همراه اول و رایتل به‌عنوان سه اپراتور فیزیکی و اصلی در ایران هستند که تمامی کاربران تلفن همراه از یکی از به‌منظور برقراری ارتباطات تلفنی خود از یکی این موارد استفاده می‌کنند. بااین‌حال هم‌اکنون بحث اپراتورهای مجازی در مقابل اپراتورهای فیزیکی در بازار فناوری مطرح‌شده است. در سراسر دنیا اپراتورهای مجازی به‌عنوان بخشی جدانشدنی از حوزه ارتباطات شناخته‌شده‌اند و اکنون نیز بحث این اپراتورها در ایران جدی‌تر مطرح‌شده است. در اینجا سؤالی که به ذهن هر خواننده‌ای می‌تواند متبادر شود یافتن پاسخ این سؤال است که اپراتورهای از جنس مجازی به چه صورت کار می‌کنند و به‌طورکلی چه قابلیت‌هایی را برای جایگزین شدن به‌جای مدل پیشین خود دارا هستند.
شاید بتوان دلیل گرایش به سمت اپراتورهای مجازی را اشباع شدن بیش از اندازه مردم دنیا در حوزه موبایل دانست، به همین خاطر است که هر روز بر تعداد اپراتورهای مجازی و تنوع امکانات و قابلیت‌هایی که می‌توانند ارائه کنند، اضافه می‌شود. هدف نهایی از حضور اپراتورهای مجازی افزایش کیفیت و کاهش قیمت این خدمات در یک فضای رقابتی است هم‌اکنون در دنیا فعالیت اپراتورهای موبایل مجازی به افزایش رقابت در بازار موبایل کمک کرده و به ارائه تعرفه‌ها و خدمات نوآور و همچنین، هدف قرار دادن مشترکان خاص و جدید منجر شده است. در حال حاضر بیشتر اپراتورهای مجازی در ۱۰ کشور توسعه‌یافته یعنی آلمان، آمریکا، انگلستان، هلند، فرانسه، استرالیا، دانمارک، اسپانیا، بلژیک و ژاپن و پنج کشور درحال‌توسعه یعنی لهستان، روسیه، مالزی، چین و شیلی فعالیت داشته‌اند و بازار آلمان با حدود ۱۲۹ اپراتور مجازی، پیشتاز این میدان بوده است.
اکنون اپراتورهای مجازی(MVNO) تحت پوشش شبکه ارتباطات مخابراتی فعالیت می‌کنند و در ایران نیز بیشتر از سایر اپراتورهای مجازی موردتوجه قرارگرفته‌اند بااین‌وجود باید به این نکته توجه کرد که میزان امکاناتی که این اپراتورها در مقابل سایر اپراتورهای مجازی که هم‌اکنون در بازار واردشده نسبتاً کم بوده است به‌این‌ترتیب که اپراتورهای نامبرده اجازه راه‌اندازی شبکه نوین موبایل و نصب تجهیزات شبکه تلفن همراه را ندارند و باید با عقد قرارداد همکاری از شبکه اپراتور تلفن همراه اصلی استفاده کنند.
در حال حاضر سه نوع اپراتور مجازی در حال فعالیت و ارائه خدمات هستند. اپراتورهای نماینده فروش، اپراتورهای خدماتی و اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات مجازی از این دسته هستند. اینکه این سه نوع فعالیت هر یک به تفکیک در چه حوزه‌هایی مورداستفاده قرار بگیرند و کارایی بیشتری را از خود ارائه دهند موضوعی است که هنوز در رابطه با تصمیم خاصی گرفته نشده است.
بااین‌حال می‌توان بیان کرد که در دنیا و با توجه به میزان تنوع و گستردگی این حوزه اپراتورهایی می‌توان به کار خود ادامه دهند و به ارتقای جایگاه خود در این حوزه بپردازند که کارایی بیشتری از خود ارائه دهند و احتمال وقوع خطا در آن‌ها نسبت به سایر اپراتورها بسیار کمتر باشد. تجربه جهانی نشان می‌دهد اپراتورهای مجازی بیزینس‌های پر ریسکی هستند و تنها کمتر از یک‌سوم این بیزینس‌ها با موفقیت روبه‌رو می‌شوند و مورد استقبال قرار می‌گیرند. در این پرونده به‌منظور بررسی بیشتر انواع اپراتورهای مجازی سعی شده تا در مطلبی تحت عنوان «سلطان بازار»جایگاه اپراتورهای مجازی موردتوجه ویژه‌ای قرار بگیرد.
در حال حاضر یکی از حوزه‌های موردتوجه در فنّاوری اپراتور مجازی، صنعت بانکداری است. در اصل نیاز نظام بانکداری به به‌روز کردن تکنولوژی و فناوری بانکی این زمینه را برای مدیران بانکی به وجود می‌آورد که همسو با تکنولوژی‌های پیشرفته و جدید حرکت نمایند و از این طریق رضایت بیشتری از سوی مشتریان بانکی خود به دست آورند. جدا از بحث تمایل بانک‌ها برای پیشرفت درزمینهٔ فناوری و تکنولوژی نگرانی آن‌ها از تحول و دگرگونی انقلابی و گسترده‌ای که در حوزه گوشی‌های هوشمند و تلفن همراه به وجود آمده است موجب شده تا مانند قبل نتوانند از اتفاقاتی که در صنعت فناوری و بازار تکنولوژی می‌افتد بی‌تفاوت عبور نمایند. ضمن اینکه در این رابطه این تصور برای بانک‌ها ایجادشده است که با توجه به افزایش کاربران گوشی‌های موبایل در جهان و افزایش امکانات موبایل بانک‌ها درزمینهٔ ارائه خدمات بانکی به مشتریان به‌مرور بانک‌ها کارایی خود را از دست خواهند داد و عملاً عرصه‌ای برای فعالیت آن‌ها باقی نخواهد ماند.
به همین خاطر است که در حال حاضر بانک‌ها باوجود بحث الکترونیکی شدن خدمات خود و هر نوع امکاناتی که وضعیت آن‌ها را در این حوزه ارتقا دهد به‌شدت موافق هستند. در این زمینه شاید بتوان گفت که مواضع بانک‌ها و مخابرات تا اندازه زیادی به یکدیگر نزدیک است و این موضوع حتی می‌تواند به رقابت تنگاتنگ این دو حوزه با یکدیگر منجر شود. البته نباید این نکته را نیز فراموش کرد که به نظر می‌رسد ظرفیت بالقوه خوبی برای همکاری و شراکت میان بانک‌ها و اپراتورها در مناطق کمتر توسعه‌یافته نیز وجود دارد، در تعریف این مناطق می‌توان گفت مناطقی هستند که به خاطر فقدان شبکه شعب گسترده، مردم آن منطقه دسترسی کمتری به استفاده از خدمات بانکی دارند و این موضوع می‌تواند به ارتقای این همکاری تا اندازه زیادی کمک نماید. در ارتباط با این موضوع در بخشی از پرونده و در مطلبی تحت عنوان «بانک‌ها و فرصت اپراتورهای مجازی شبکه موبایلی» به ارائه وضعیت و نوع تعاملات بانک‌ها با شرکت‌های خصوصی و مخابرات پرداخته‌شده است.
حال این موضوع که اپراتورهای موسوم به MVNOتا چه اندازه در کشور ما کارایی دارد و بانک‌ها تا چه اندازه می‌توانند از آن برای ارتقای فعالیت بانکی استفاده کنند، موضوعی است که در مصاحبه با یکی از صاحب‌نظران حوزه فناوری و اطلاعات به آن پرداخته‌شده و تحت عنوان «واژگونی امپراتوری اپراتور» است. بانکداری موبایلی محور اصلی مطلب مربوطه است. به‌طورکلی تغییر در رویه عملکرد بانک‌ها سبب پراهمیت‌تر شدن بحث اپراتورهای مجازی شده است که باوجود وسعت سرویس‌دهی بانکی، توانایی و چابکی لازم را برای تعریف سرویس‌های نوآورانه دارند.
تجربه کنونی برخی از بانک‌های مجهز به اپراتور مجازی نشان‌دهنده این موضوع است که MVNO شاید در شرایط کنونی ابزار شایسته‌ای در جهت گسترش خدمات بانکی نباشد. از طرف دیگر اگر بانکی قصد داشته باشد از این طریق اپراتور مجازی خدمات دیگری و در اصل خدمات جدیدی را به مشتریان بانکی خود ارائه دهد، بیزینس جدیدی خلق کند و یا با اپراتورهای خارج از کشور مشارکت کند به‌گونه‌ای که این موضوع بتواند منجر به ارایه خدمت به مشتریان شود، بحث متفاوت است و نیازمند تلاش بیشتری در این زمینه است.
درنهایت می‌توان خاطرنشان کرد که ورود اپراتورهای مجازی در کشور به دلیل شرایط کنونی که بر فعالیت بانک‌ها و سایر حوزه‌های نیازمند فناوری روز دنیا حاکم است، حساسیت استفاده از این‌ها را بالاتر برده است به‌گونه‌ای که برخی از صاحب‌نظران انصراف در استفاده از این حوزه را در خدمات حساسی مانند بانکداری پیشنهاد می‌کنند،بااین‌وجود گستردگی این حوزه و روی کار آمدن اپراتورهای مجازی مختلف موجب می‌شود تا بانک‌ها و برخی از شرکت‌ها به‌منظور باقی ماندن در میدان رقابت و حفظ مشتریان بانکی خود به این آسانی‌ها هم به فکر انصراف از امکانات به‌روزی که در این حوزه ارائه می‌شوند نباشند و حتی برای تثبیت جایگاه خود در بازار ریسک استفاده از این اپراتورها را نیز پذیرا باشند.
🌐منبع خبر: پایگاه خبری بانکداری الکترونیک
