مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی با بیان اینکه پرونده تجمیع کارت های بانکی روی میز بانک مرکزی است، گفت: بانک ها در حال آماده سازی برای صدور کارت های هوشمند هستند.
با اشاره به برگزاری جلسات مشترک بانک مرکزی با بانک ها گفت: یکی از موضوعاتی که در حال بررسی و اجرایی شدن آن هستیم، بحث آماده سازی بانک ها برای پیاده سازی استانداردهای امنیتی و صدور کارت های هوشمند است.
وی افزود: در کشور دو سه بار تا کنون به سمت کارت های هوشمند رفته ایم؛ ولی به دلیل اینکه الزام خاصی از نظر داخلی برای استفاده از این کارت ها، وجود نداشت، زیاد از کارت های هوشمند استفاده نکردیم.
محمد بیگی، یکی از چالش های اصلی در حوزه ارتباطات بین المللی را بهره گیری از کارت های هوشمند در نظام بانکی داخلی دانست و تصریح کرد: برای این مهم باید دو اقدام انجام شود؛ نخست اینکه زیرساخت های بانک ها آماده شود و دوم اینکه قوانین و مقررات این کارت ها فراهم شود؛ به نحوی که هر بانکی کارت هوشمند صادر می کند بتواند در خارج از کشور نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی، عملیاتی شدن روش مذکور را نیازمند برخی پروتکل های ارتباطی عنوان کرد و افزود: پروژه ای را به همین منظور از ۶ ماه گذشته آغاز کرده ایم و امیدواریم تا تیرماه سال آینده آن را به اتمام برسانیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بعد از آماده سازی استانداردها، تغییری در کارت های بانکی ایجاد خواهد شد؟ تصریح کرد: تغییرات در حوزه کارت یکی از بحث های چالشی و جدی است و به همین دلیل در کشورهای دیگر علی رغم اقداماتی که انجام شده اما هنوز نتوانسته اند کارت ها را تجمیع کنند.
این مقام مسوول در بانک مرکزی با تأکید براینکه یکی از موضوعات اصلی در این حوزه، هزینه هایی است که می تواند به بانک ها تحمیل کند، افزود: سیاست بانک مرکزی تعریف محصولات جدید است که مشتری هم بتواند از خدمات کارت های هوشمند در پرداخت های برون خط و هم از پرداخت های خارج از کشور استفاده کند.
وی در تعریف پرداخت های برون خط این نکته را مورد تأکید قرار داد که در این روش نیازی نیست که همیشه ارتباط مرکز (بانک صادرکننده کارت) برقرار باشد، بر همین اساس این امر به دو شکل بدون رمز و یا حتی با رمز و به صورت آفلاین انجام می شود. در این روش به هر دلیلی اگر شبکه قطع بود اما باز کار مشتری انجام می شود.
محمد بیگی در پاسخ به این سوال که آیا این سیاست در خودپردازها نیز عملیاتی می شود؟ گفت: نه، این طرح به دلیل اینکه خدمات خودپردازها محدود است بیشتر روی حوزه پایانههای فروش معنی پیدا می کند ضمن اینکه تقریبا پایانه های فروش ۶۰ درصد تراکنش ها را به ثبت می رسانند. بنابراین پرداخت های برون خط که می تواند یکی از محصولات جانبی هوشمندسازی باشد، یکی از سیاست هایی است که مشتریان را ترغیب می کند که به این سمت حرکت کنند.
محمد بیگی، پرداخت های خارج از کشور را یکی دیگر از ابزارهای هوشمندسازی کارت های بانکی برشمرد و در پاسخ به این سوال که آیا این کارت ها ارزی خواهند بود؟ افزود: این کارت ها ریالی هستند و مشتری از همین کارت در خارج از کشور استفاده می کند به این صورت که با توجه به نرخی که با بانک توافق شده، بانک مبلغ ارز را پرداخت کرده ولی از حساب مشتری ریال برداشت می کند.
وی گفت: با روسیه هم همین مدل را داریم منتهی این مساله در حوزه کارت های هوشمند نبوده بلکه در حوزه کارت های مگنت در حال انجام است.
وی با تأکید براینکه حرکت به سمت EMV حدود ۶۰۰–۷۰۰ میلیون دلار هزینه صرفا در حوزه کارت خواهد داشت، تصریح کرد: اما این هزینه نباید یکباره پرداخت شود بلکه باید به تدریج و هر زمان که تاریخ کارت ها تمام می شود، بانک ها آماده باشند که کارت جدید را با قابلیت هوشمند در اختیار مشتری قرار دهند.
محمد بیگی ادامه داد: هزینه صدور این کارت ها با توجه به قابلیت هایی که دارند احتمالا ۲ تا ۲.۵ برابر کارت های مگنت و در محدوده ۱۰ هزار تومان خواهد بود.
وی همچنین تأکید کرد که معمولا این پروژه ها در کوتاه مدت اجرا نمی شوند و سه تا پنج سال زمان برای اجرای کامل آن نیاز است. این هم به دو دلیل است، یک اینکه زمان صدور کارت ها معمولا سه ساله است و دوم هم اینکه مشتری نباید تغییراتی در این حوزه داشته باشد چراکه مشتری هایی که کارت های خیلی ساده هم دارند باید بتوانند در این شبکه از خدمات استفاده کنند.
وی گفت: هم اکنون در فاز برنامه ریزی هستیم تا بتوانیم کارهایی که بانک ها باید انجام دهند به صورت مشخص و مدون ابلاغ کنیم تا آنها هم بدانند در چه مسیری حرکت خواهند کرد.
طرح جدید پژوهشکده پولی و بانکی برای پایش عملکرد بانکها در حوزه IT
مدیر گروه پژوهشی بانکداری پژوهشکده پولی و بانکی از طرح جدید بانک مرکزی برای پایش مستمر عملکرد بانکها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات خبر داد.
به گزارش ستاد خبری هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت، مهرداد سپه وند از طرح جدید پژوهشکده پولی و بانکی برای پایش مستمر عملکرد بانکها در حوزه فناوری اطلاعات خبر داد و اظهار داشت: «در این طرح اطلاعات عملکرد تمام بانکها در حوزه هزینه کرد فناوری اطلاعات، راهبری و حکمرانی فناوری اطلاعات و همچنین خدمات ارائهشده در این حوزه جمعآوری و ارائه میشود.»
او در توضیح طرح پایش عملکرد بانکها در حوزه فناوری اطلاعات، گفت: «براساس اطلاعات دریافتی از بانکها مشخص میشود که بانکها چه بخشی از درآمد خود را در حوزه IT هزینه و سرمایهگذاری کردهاند.»
سپه وند ادامه داد: «همچنین مشخص میشود که مدیریت و راهبری بانکها در حوزه فناوری به چه نحو است و در چه سطحی از بلوغ قرار دارند.»
مدیر گروه پژوهشی بانکداری پژوهشکده پولی و بانکی گفت: «در این طرح بنا داریم اطلاعات جمعآوری شده را برای مبنا گذاری و تحلیل و بررسی مقایسهای در اختیار بانکهایی که در طرح مشارکت دارند قرار دهیم تا بتوانند وضعیت خود را با گروه همتایان مقایسه کنند.»
او هدف دیگر طرح را ارائه گزارش جامع و مستمری از تحولات بانکها در مدیریت و خدماترسانی در حوزه فناوری اطلاعات اعلام کرد و اظهار داشت: «گزارش مربوطه هرساله در همایش بانکداری الکترونیک ارائه خواهد شد.»
هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت با موضوع «نوآوری، بازیگران جدید و کارآیی در کسبوکار مالی» دوم و سوم بهمنماه توسط پژوهشکده پولی و بانکی در مرکز همایشهای بینالمللی برج میلاد برگزار میشود.
🗞منبع خبر: راه پرداخت
حکیمی: سیاست دریافت کارمزد تا پایان ۹۶ نهایی میشود
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده پولی و بانکی و به نقل از ستاد خبری هفتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت، ناصر حکیمی در خصوص آخرین برنامهریزیها در بانک مرکزی برای دریافت کارمزد از تراکنش کارتخوانهای فروشگاهی، اظهار داشت: «سیاست کلی در مورد اینکه از ذینفع واقعی کارمزد را دریافت کنیم و در یک بازه زمانی مشخصی به قیمت تمام شده برسیم، باید با سیاست پیادهسازی معقولی همراه باشد.»
او افزود: «اینکه از کدام نقطه شروع کرده و چه تراکنشهایی را هدف قرار دهیم، مخاطبمان چه کسانی باشند و … موضوعات مهمی هستند که پیچیدگیهای خاص خود را دارد.»
حکیمی با تأکید بر اینکه بانک مرکزی بهتنهایی نمیتواند این سیاست را اجرا کند، تصریح کرد: «در جلسات متعدد از بانکها، psp ها، واحدهایی که درگیر هستند، دعوت کرده و هرکدام نظرات خود را در اینباره مطرح میکنند؛ البته برخی نظرات را مکتوب ارسال کرده و برخی نیز درحال ارسال هستند.»
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی ادامه داد: «امیدواریم قبل از پایان سال با جمعبندی نظرات به سیاست مشخصی در حوزه کارمزدها برسیم.»
او در پاسخ به این سوال که با این حساب امکان اجرای سیاست اخذ کارمزد از تراکنشهای فروشگاهی در سال ۹۶ وجود دارد؟ گفت: «حداقل سیاست اجرا، در سال جاری جمعبندی میشود ولی زمان اجرا بستگی به سیاستهای سال آینده دارد.»
حکیمی در پاسخ به این سوال که آیا در این طرح هم از پذیرنده، هم از بانکها و از مشتریانی که سرویس میگیرند، کارمزد دریافت خواهد شد؟ تصریح کرد: «ذینفع بسته به نوع سرویسی که میگیرند، مشخص میشود که همین عوامل نیز ممکن است دخیل باشند ولی ممکن است در اندازه تراکنشها یکی از عوامل کارمزد را پرداخت نکند.»
او با تأکید براینکه گزینهها و ریزهکاریهای مهمی در این مورد وجود دارد که در اطلاعات کمی و بازار سنجی بانکها مشخص میشود، گفت: «البته در زمان نهایی شدن سیاست دریافت از کارمزدها تمام این موارد اعلام میشود.»
هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت با موضوع «نوآوری، بازیگران جدید و کارآیی در کسبوکار مالی» دوم و سوم بهمنماه سال جاری توسط پژوهشکده پولی و بانکی در مرکز همایشهای بینالمللی برج میلاد برگزار میشود.
🗞منبع خبر: راه پرداخت
بیست و نهمین شماره «گزارش اقتصادی شاپرک»
بیست و نهمین شماره «گزارش اقتصادی شاپرک»، بولتن تخصصی شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک)، حاوی اطلاعاتی از وضعیت پرداخت الکترونیک کشور در آبان ۹۶ منتشر شد.
این گزارش اقتصادی شاپرک در پنج بخش اصلی بر موضوعاتی چون «جایگاه شاپرک در اقتصاد ملی»، «شاخصهای عملکردی شاپرک در آبانماه ۱۳۹۶»، «کیفیت انجام خدمات پرداخت الکترونیک کارتی»، «بررسی عملکرد کلی شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت» و «بررسی وضعیت بانکهای صادرکننده و پذیرنده» متمرکزشده است.
به گزارش روابط عمومی شرکت شاپرک، «گزارش اقتصادی شاپرک» بهصورت دورهای در راستای رسالت شاپرک مبنی بر اطلاعرسانی در فضای پرداخت الکترونیک کشور منتشر میشود و هدف از انتشار آن کمک به فعالان حوزه پرداخت الکترونیک کشور در عرصههای تصمیمگیری و اجرایی است.
به ترتیب شرکتهای بهپرداخت، سپ، آپ، تاپ و ایرانکیش بیشترین سهم را از نظر تعداد تراکنشهای شاپرکی آبانماه ۹۶ را داشتهاند.
به ترتیب شرکتهای بهپرداخت، ایرانکیش، سپ، پرداخت الکترونیک سداد و تاپ بیشترین سهم را از نظر مبلغ تراکنشهای شاپرکی آبانماه ۹۶ را داشتهاند.
در آبانماه ۹۶ از لحاظ تعداد تراکنشهای شاپرکی، آپ روی ابزار پذیریش موبایلی، سپ روی ابزار پذیرش اینترنتی و بهپرداخت روی کارتخوان فروشگاهی بیشترین تعداد تراکنشها را داشتهاند.
در آبانماه ۹۶ از لحاظ مبلغ تراکنشهای شاپرکی، آپ روی ابزار پذیرش موبایلی و بهپرداخت روی ابزار پذیرش اینترنتی و کارتخوان فروشگاهی بیشترین سهم را داشتهاند.
🗞منبع خبر: شاپرک
فیروزآبادی از استقبال شورای عالی فضای مجازی از بیتکوین خبر داد
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره وضعیت بیت کوین در ایران گفت: «در حال حاضر مسئله ارزهای رمزنگاریشده در بستر بلاک چین مانند بیت کوین عظیم است و در سراسر جهان مطرح و مهم تلقی میشود؛ همین مسئله باعث شده تا بیت کوین توسط بانک مرکزی و شورای عالی فضای مجازی مورد پیگیری، بررسی و شناخت بیشتر قرار بگیرد.»
دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: «مطالعه برای پولی جدید یک ضرورت محسوب میشود، از بیت کوین استقبال میکنیم اما باید برای بیت کوین یا هر نوع ارز رمزنگاریشده دیجیتال دیگری قانون داشته باشیم.»
او درباره خریدوفروش بیت کوین در ایران افزود: «بانک مرکزی و مجتهدین فعلاً برای بیت کوین قوانینی را تعیین نکردهاند اما این واقعیت است که در ایران تعداد زیادی از افراد در حوزه خریدوفروش، استخراج، صرافی و حتی تولید محتوا و راهاندازی استارتآپ مبتنی بر بیت کوین در حال فعالیت هستند.»
فیروزآبادی با بیان اینکه سیاست بسیاری از بانکهای مرکزی برای بیت کوین ثبات ندارد، تاکید کرد: «سیاست بسیاری از بانکهای مرکزی کشورها ازجمله ایران بهعنوان رگولاتور حوزه پولی و بانکی در مورد بیت کوین به ثبات نرسیده است و بسیاری از کشورها به مسئله بیت کوین بهعنوان عاملی خطرناک نگاه میکنند چرا که علاوهبر قیمت بیثبات، ریسک سرمایهگذاری در این روش پرداخت جدید بالا است.»
دبیر شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: «با توجه به سهولت استفاده، گمنامی کاربران برای انتقال پول حتی باوجود تحریمهای بینالمللی، سود سرمایهگذاری بالا و عدم وجود کارمزد در سیستم انتقال پول باعث شده تا بیت کوین فرصتی برای تحولی نوین در نظام بانکداری و کسبوکارهای آنلاین باشد.»
او خاطرنشان کرد: «نگاهمان به بیت کوین مثبت است اما این به معنای نبود قوانین نیست و پیروی از قوانین شرط اساسی است امیدوار هستیم تا بهزودی سیاستهای دولت درباره ارزهای رمزنگاریشده اعلام شود، ما نیز در شورای عالی فضای مجازی در حال تحقیق و بررسی مزایا و معایب پولهای دیجیتالی جدید هستیم.»
🗞منبع خبر: ایلنا
مبلغ تراکنشهای شاپرک ۲۹.۷۴ درصد رشد کرد
براساس آمار ارائه شده از سوی شاپرک، مبلغ تراکنشهای شاپرک با رشد ۲۹.۷۴ درصد و تعداد تراکنشها ۳۴.۳۵ درصدی در مهرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۵ همراه بود.
شرکت شاپرک در پایان هرماه آمار عملکرد شبکه کارتی و پرداخت کشور را مورد بررسی قرار می دهد و در جدیدترین گزارش خود آمار عملکرد مهر ماه را منتشر کرده است که بخشی از آن به شرح زیر است:
نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی
این شاخص نشان می دهد که صنعت پرداخت الکترونیک تا چه میزان در اقتصاد ملی نقش داشته و چقدر در تسهیل مبادلات اقتصادی کشور موثر بوده است. برای بررسی نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی، که به صورت الکترونیکی پرداخت شده، محاسبه میشود.
جدول ۱-۱ اطلاعات این ۲ درصدی از نقدینگی شاخص را نشان می دهد. به گزارش ایبِنا، شایان توجه است که به دلیل عدم انتشار آمار نقدینگی شهریور و مهر ماه توسط بانک مرکزی ج.ا.ا. ، در محاسبه این شاخص از اطلاعات موجود (تا مرداد ماه ۱۳۹۶) استفاده شده است.
در مرداد ماه ۱۳۹۶ ارزش تراکنش های شاپرک ۱۱.۱۰ درصد از کل نقدینگی بوده است که این شاخص نسبت به ماه تیر، افزایش ۰.۶۹ درصدی داشته است. در ماه مرداد، ارزش تراکنش های شاپرک رشد ۹.۲۱ درصدی داشته است که در قیاس با رشد ۲.۴۴ درصدی نقدینگی نسبت به تیر ماه، کاهش شاخص نسبت ارزش تراکنش های شاپرکی به نقدینگی نسبت به ماه تیر را در پی داشته است.
بررسی های ایبِنا حاکی است در زمان تولید گزارش حاضر، آمار میزان نقدینگی در ماه های شهریور و مهر منتشر نشده است، لذا نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی به تفکیک هر سال در دوره ی زمانی سال ۱۳۹۲ لغایت مرداد ماه سال ۱۳۹۶ در شکل ۱-۱ ترسیم شده است که بیانگر روند رو به رشد و نوسانی این شاخص در مدت مورد بررسی است.
نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی
درصدی از نقدینگی که به صورت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداخت نقدی را ممکن ساخته، در جدول ۱-۲ ارائه شده است.
در مرداد ماه ۱۳۹۶، ۲.۴۹ درصد از کل نقدینگی، متعلق به اسکناس و مسکوک در دست اشخاص بوده است که نسبت به مقدار مشابه در ماه خرداد کاهش ۰.۰۷ درصدی را تجربه کرده است. طبق گزارش ایبِنا، در مرداد ماه ۱۳۹۶ میزان نقدینگی با افزایش ۲.۴۴ درصدی همراه بوده و در مقابل میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص با کاهش ۰.۴۷ درصدی همراه بوده است.
کاهش میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از یک سو و افزایش میزان نقدینگی از سوی دیگر منجر به کاهش سهم اسکناس و مسکوک از نقدینگی مرداد ماه ۱۳۹۶ شده است.
مقایسه نسبت ارزش تراکنش های شاپرکی و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی
شکل زیر روند دو شاخص نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی و نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی را نشان داده و امکان مقایسه تغییرات ارزش تراکنش های پرداخت الکترونیک و حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص را از کل نقدینگی در طول زمان، ممکن میسازد.
روند نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی در طول مدت مورد بررسی (ابتدای سال ۱۳۹۲ تا مرداد سال ۱۳۹۶) دارای برآیند صعودی بوده است و از ۶.۶۱ درصد در فروردین ماه ۱۳۹۲ به ۱۱.۱۰ درصد در مرداد ماه ۱۳۹۶ افزایش یافته است. این در حالی است که درصد اسکناس و مسکوک به نقدینگی در طول این مدت روندی در مجموع کاهشی داشته و از ۶.۰۷ درصد به ۲.۴۹ درصد رسیده است.
به عبارت دیگر، گسترش نفوذ ابزارهای پذیرش، یکی از دلایل کاهش ۳.۵۸ درصدی نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در مدت مورد بررسی بوده است که انتظار میرود این روند کاهشی همچنان تداوم داشته باشد. کاهش این نسبت یکی از عوامل اصلی افزایش ضریب فزاینده و سالم سازی ترکیب نقدینگی در بازه زمانی اخیر بوده و باعث شده برای تامین نقدینگی، پول پرقدرت کمتری به اقتصاد کشور تزریق شود و بخشی از نیاز به پول فیزیکی برای پرداخت بهای کالاها و خدمات مورد تقاضا، با گسترش زیرساخت های لازم توسط شبکه پرداخت الکترونیک کارت جبران شود.
بررسی ارزش تراکنش های شاپرک و GDP در طول زمان
بر اساس انتظارات و در حالت عمومی، رابطه مستقیمی بین تقاضا در دوره مشخص و مبلغ پرداخت های صورت گرفته در آن دوره وجود دارد؛ چرا که بهای کالای مورد تقاضا به صورت الکترونیکی و یا نقدی پرداخت می شود. از سوی دیگر عواملی از قبیل تورم، نرخ بهره، رکود و رونق اقتصادی، اوضاع سیاسی و سایر عوامل، بر تقاضا، عادات و رفتار مصرفی آحاد جامعه اثرگذار است.
بر پایه گزارش ایبِنا، به عنوان مثال در یک اقتصاد رکودی، با کاهش تقاضا و خرید کالاها و خدمات، انتظار بر آن است که پرداخت وجوه چه به صورت نقدی و چه به صورت الکترونیکی در مجموع کاهش یابد. به عبارت دیگر روند ارزش پرداخت های الکترونیک کارتی، به تنهایی عملکرد شرکت شاپرک و یا اعتماد افراد جامعه به صنعت پرداخت الکترونیک کارتی را نشان نداده و لازم است بررسی ارزش تراکنش های کارتی را با توجه به وضعیت سیکلهای تجاری و دوره های رکود و رونق اقتصادی کشور و نسبت به تولید ناخالص داخلی مورد تحلیل قرار داد.
آمار تعداد و ارزش تراکنشهای شاپرک
در مهرماه ۱۳۹۶ بالغ بر ۱، ۳۶۰ میلیون تراکنش با ارزش ۱، ۴۳۲ هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده که نسبت به شهریور ماه کاهش ۷.۷۱ درصدی در تعداد و ۶.۸۹ درصدی در ارزش ریالی داشته است. در جدول ۲-۱ آمار تعداد و ارزش تراکنشهای شاپرک در شهریور و مهر ماه ۱۳۹۶ و درصد تغییرات آن درج شده است.
همچنین جدول ۲-۲ حاوی آمار تعداد و ارزش تراکنش های شاپرک در مهر ۱۳۹۵، مهر ۱۳۹۶ و درصد تغییرات آن است.
بر اساس مندرجات جدول ۲-۲ تراکنش های مهر ماه ۱۳۹۶ به نسبت ماه مشابه سال ۱۳۹۵ از نظر تعدادی ۳۴.۳۵ درصد و از نظر ریالی ۲۹.۷۴ درصد رشد داشته است. اما بخشی از رشد ارزش ریالی تراکنش ها ناشی از تورم در مدت مورد بررسی بوده است.
از جمله سایر عوامل تاثیر گذار بر رشد تعداد و مبلغ تراکنش های شاپرک، می توان به افزایش تعداد ابزارهای پذیرش، دارندگان کارت، کارت و افزایش میل به استفاده از شیوه های مختلف پرداخت الکترونیکی به جای استفاده از پول فیزیکی، اشاره کرد.
رشد حقیقی ارزش تراکنش های شاپرکی
در اقتصاد برای ارائه تحلیل های قابل اتکا، متغیرهای ارزشی و مبلغی را به صورت حقیقی بررسی می کنند. به این مفهوم که متغییر ارزش اسمی را تورم زدایی کرده تا اثر عامل تورم موجب برداشت های اشتباه و انحراف در تصمیم گیری نشود. لذا شاخص مناسب تر برای بیان رشد ارزش تراکنش ها، بیان آن به صورت رشد حقیقی و تورم زدایی شده است.
همانگونه که جدول ۳-۲ نشان میدهد ارزش اسمی تراکنش های مهر ماه ۱۳۹۶ نسبت به شهریور ماه کاهش ۶.۸۹ درصدی داشته و این در حالی است که ارزش حقیقی تراکنش ها در مهر ماه ۱۳۹۶ کاهش ۷.۲۳ درصدی را تجربه نموده است. ارزش حقیقی تراکنش ها در واقع ارزش تراکنش های شاپرکی بدون در نظر گرفتن اثرات تورم است. به عبارت دیگر ارزش تراکنش های شاپرکی که نسبت به نرخ تورم خالص سازی شده است، ارزش حقیقی تراکنش های شاپرکی را تشکیل می دهد.
در ادامه طی جدول ۲-۴ مقایسه ای بین رشد حقیقی و اسمی نقطه به نقطه ارزش تراکنش های شبکه شاپرک آورده شده است.
همانگونه که مشاهده می شود، مندرجات جدول ۲-۴ بیانگر رشد ۲۹.۷۴ درصدی در ارزش اسمی تراکنش ها در قیاس نقطه به نقطه بوده که میتوان آن را شاهدی برای افزایش استقبال عمومی از پرداخت الکترونیکی تفسیرکرد. همچنین ملاحظه میشود که رشد حقیقی ارزش تراکنش ها بدون در نظر گرفتن اثرات تورم محاسبه شده است ۱۹.۶۸ درصد می باشد.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد ارزش حقیقی تراکنش های شاپرک در واقع ارزش تراکنش های شاپرک بدون در نظر گرفتن اثرات تورمی است.
عملکرد شبکه شاپرک در توزیع ابزار پذیرش
سوئیچ شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) سه نوع “ابزار پذیرش اینترنتی”، “ابزار پذیرش موبایلی” و ” ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی” را پشتیبانی می کند که در این بخش تعداد هر یک از این ابزارها، در کنار سایر عوامل نظیر تعداد تراکنش، دسترسی و توسعه شبکه پرداخت الکترونیک کارتی مورد بررسی قرار میگیرد.
در مبحث بررسی تعداد ابزارهای پذیرش، به جهت قیاس بهترو تحلیل دقیق تر، از تعداد ابزار “فعال سیستمی” استفاده شده است. در همین راستا تعداد هر یک از ابزارهای پذیرش فعال سیستمی در مهر ۱۳۹۶ در قیاس با شهریور ماه ۱۳۹۶ در جدول ۲-۵ ارائه شده است.
بر اساس جدول ۲-۵ تعداد ابزارهای شاپرکی در مجموع نسبت به شهریور ماه ۱۳۹۶ رشد ۱.۱۷ درصدی را تجربه کرده اند.
ابزارهای پذیرش موبایلی و اینترنتی و کارتخوان فروشگاهی در مهر ماه نسبت به شهریور ماه به ترتیب رشد ۲.۲۹، ۰.۳۴ و ۱.۱۱ درصدی را تجربه کرده اند در ادامه آمار سهم بازار هر یک از ابزارها در جدول ۲-۶ ارائه شده است.
عملکرد هر ابزار پذیرش به لحاظ تعداد و مبلغ تراکنش ها سهم تراکنش های هر یک از ابزارهای پذیرش نیز شاخص دیگری است که در شکل ۲-۱ نشان داده شده است. همانطور که مشخص است کارتخوان فروشگاهی با سهم ۸۷.۷۵ درصدی، بیشترین تعداد تراکنش را در بین سایر ابزارهای پذیرش داشته است و ابزار پذیرش موبایلی و ابزار پذیرش اینترنتی به ترتیب در جایگاههای بعدی قرار گرفته اند.
همانگونه که در شکل مشخص است، بیشترین سهم بازار تراکنش های شاپرکی در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی است. این در حالی است که عواملی مانند وجود محدودیت انجام تراکنش بر روی ابزار پذیرش موبایلی، تعداد بالای ابزار کارتخوان فروشگاهی، فراگیر بودن این ابزار، عدم نیاز این ابزار به تجهیزات مکمل دیگر نظیر کامپیوتر یا گوشی موبایل و عواملی از این دست را میتوان از جمله عوامل تاثیر گذار بر تعداد تراکنش های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی دانست.
این در حالی است که به منظور استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی، به بستر اینترنتی امن و در استفاده از ابزار پذیرش موبایل به وجود دستگاه گوشی تلفن همراه نیاز است که امکان دارد هنگام خرید در دسترس همگان قرار نداشته باشد. متوسط تعداد تراکنش به ازای هر یک از ابزارها در جدول ۲-۷ به خوبی قابل ملاحظه است.
متوسط تراکنش هر ابزار پذیرش شاپرکی در مهر ماه ۱۳۹۶، ۱۸۰ تراکنش است که این تعداد نسبت به مقدار مشابه در ماه گذشته ۱۷ واحدی (۸.۷۶ درصدی) را تجربه نموده است. بیشترین کاهش متوسط تعداد تراکنش مربوط به ابزار کارتخوان فروشگاهی است. با توجه به گسترش فعالیت ابزارهای NFC تعداد تراکنش های ابزار پذیرش موبایلی نیز در ماه های اخیر که این دست از پرداخت ها در شبکه به کار گرفته شده است دارای نوسانات فراوان است.
در مهر ماه متوسط تعداد تراکنش های موبایلی با کاهش ۷.۶۴ درصدی از ۳۹۸ تراکنش در شهریور ماه به ۳۶۸ تراکنش رسیده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار کارتخوان فروشگاهی نیز با کاهش ۹.۰۱ درصدی نسبت به شهریور ماه به ۱۸۱ عدد در مهر ماه رسیده است. در ادامه طی جدول ۲-۸ به بررسی شاخص متوسط مبلغ تراکنش ها به ازای هر ابزار پذیرش فعال سیستمی پرداخته شده است.
در مهر ماه متوسط کارکرد مبلغی تمامی ابزارها نسبت به ماه گذشته کاهش داشته است. متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار کارتخوان فروشگاهی در مهر ماه با کاهش ۱۶.۳۹ میلیون ریالی به ۱۸۹.۳۰ میلیون ریال رسیده است.
متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار اینترنتی نیز با کاهش ۱۳.۹۶ میلیون ریالی نسبت به شهریور ماه به ۱۷۶.۸۵ میلیون ریال به ازای هر ابزار در مهر ماه رسیده است. متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار پذیرش موبایلی نیز با توجه به جدول ۲-۸ نزدیک به ۲۳.۷۹ میلیون ریال است که این میزان نیز نسبت شهریور ماه ۰.۱۲ میلیون ریال کاهش را تجربه کرده است.
همانگونه که مشاهده می شود، جدول ۲-۹ حاوی اطلاعات متوسط مبلغ هر تراکنش در هر یک از ابزارهای پذیرش است. بر اساس این جدول تراکنش های ابزار پذیرش موبایلی به طور متوسط کمترین ارزش ریالی را داشته و ابزار پذیرش اینترنتی از این منظر رتبه نخست را دارد.
اطلاعات مربوط به تغییرات سهم تعدادی و مبلغی تراکنش های هر ابزار پذیرش، در ماههای شهریور و مهر ۱۳۹۶ در شکل ۲-۲ ترسیم شده است.
همانگونه که در شکل ۲-۲ ملاحظه میشود، تعداد و مبلغ تراکنش های ابزار پذیرش اینترتی در مهر ماه ۱۳۹۶ نسبت شهریور ماه به ترتیب افزایش ۰.۱ و ۰.۱۴ درصدی داشته است.
تعداد تراکنش های ابزار پذیرش موبایلی در مهر ماه نسبت به شهریور ماه افزایش ۰.۰۳ درصدی را تجربه کرده است و این در حالی است که مبلغ تراکنش های این ابزار نیز در مدت مشابه افزایش ۰/.۰۳ درصدی داشته است. در بررسی تعداد و مبلغ تراکنش های ابزار کارتخوان فروشگاهی نیز کاهش ۰.۱۵ درصدی در تعداد تراکنش ها و افزایش ۰. درصدی در مبلغ تراکنش ها مشهود است.
شکل ۲-۳ تغییرات سهم تعدادی و مبلغی تراکنش ها به ازای هر نوع ابزار پذیرش برای مهر ۱۳۹۶ و مقایسه آن با مهر ۱۳۹۵ را نشان می دهند.
همانگونه که این شکل مشاهده می شود، مبلغ تراکنش های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی در مهر ماه ۱۳۹۶ در حالی کاهش ۰.۳۴ درصدی را نسبت به مهر ۱۳۹۵ تجربه کرده است که تعداد تراکنش های این ابزار نیز در مدت مشابه نرخ رشد ۱.۵ درصدی را تجربه کرده است.
تعداد و مبلغ تراکنش های ابزار پذیرش اینترنتی نیز در مهر ماه ۱۳۹۶ به ترتیب با افزایش ۰.۳۷ درصدی و ۰.۲۹ درصدی نسبت به مهر ماه ۱۳۹۵ همراه بوده است. ابزار پذیرش موبایلی نیز با افزایش ۰.۰۵ درصدی در مبلغ تراکنش ها و کاهش ۱.۸۸ درصدی در تعداد تراکنش ها در مهرماه ۱۳۹۶ نسبت به مهر ماه ۱۳۹۵ همراه بوده است.
🌐منبع خبر: ایبـنا
آرامش غلیظ صنعت پرداخت شکست!
تقریبا ۳ سالی هست که صنعت پرداخت کشور منتظر یک نسخه درست و درمان برای درد بیدرمان صنعت پرداخت به نام «کارمزد» است که باعث شده در طول تمام این مدت شرکتهای psp در فضایی پرابهام به مسیر خود ادامه دهند و خیلی از متخصصان آرامش این مدت را صوری میدانستند و معتقد بود دیر یا زود آتشی خانمانسوز دامن این آرامش غلیظ را خواهد گرفت و احتمالا جرقههای این آتش صبح امروز با انتشار نامهای در فضای عمومی خورده است.
صبح امروز تصویر نامهای محرمانه از سوی شاپرک خطاب به مدیران عامل شرکتهای PSP در رسانهها و فضای مجازی دست به دست شده است که صنعت پرداخت را با شوک مواجه کرده است و بنا بر شیندههای غیررسمی باعث کاهش ارزش ۵ درصدی سهام برخی از شرکتهای PSP بورسی نیز شده است.
در این نامه محسن قادری مدیرعامل شاپرک به مدیران عامل شرکتهای پیاسپی گفتهاست بانکمرکزی قصد دارد در آینده تغییراتی در نظام کارمزد خدمات پرداخت الکترونیک ایجاد کند و از آنجایی که این تغییرات ممکن است تعدیلهایی در درآمد شرکتهای پرداخت ایجاد کند که به ویژه برای پیاسپیهای حاضر در بورس از اهمیت بیشتری برخوردار است، لازم است تمهیدات لازم از سوی این شرکتها اندیشیده شود.
ناصر حکیمی معاون فناوری اطلاعات بانک مرکزی در توضیح تغییرات مورد اشاره در نامه شاپرک به شرکت های پیاس پی به همین مقدار بسنده کرد که «تردیدی وجود ندارد که نظام کارمزد در کشور ما نیازمند تغییرات اصلاحی است و به همین خاطر نیز مدتهاست که مدل این تغییرات در بانکمرکزی در دست بررسی است. نامه اخیر شاپرک به شرکتهای پیاسپی اما به این معنا نیست که این تغییرات لزوما در آینده نزدیک اتفاق خواهد افتاد بلکه هدف از ارسال این نامه تذکر به شرکتهای پیاسپی و فعالان بازار سرمایه بود تا در جریان تغییرات محتمل آینده قرار بگیرند و با آگاهی از تعدیلهایی که ممکن است در درآمد شرکتهای پیاسپی اتفاق بیفتد دست به خرید یا فروش سهام این شرکتها بزنند. به عبارت دیگر بانکمرکزی به عنوان رگولاتور تشخیص دادهاست که باید اطلاع رسانی بیشتری به بازار انجام شود تا از ایجاد حباب در سهام شرکت های پرداختی حاضر در بورس جلوگیری کند».
این سخنان حکیمی احتمالا ناظر بر تحلیلهایی است که پس از ابلاغ دستورالعمل اخیر بانکمرکزی در مورد فینتکها و… در بازار منتشرشد و زمینه افزایش ارزش سهام شرکتهای پرداختی را بیش از آنچه منطقی بود، فراهمکرد.
بررسی وضعیت بازار سهام از صبح امروز یعنی همزمان با انتشار نامه شاپرک به شرکتهای پیاسپی نشان میدهد، بازار پیام این نامه را درک کردهاست و در مسیر مورد نظر بانکمرکزی حرکت میکند چنانکه ارزش سهام برخی از شرکتهای پرداختی حاضر در بورس تا ۵ درصد هم کاهش پیدا کردهاست.
سوال اصلی اما این است که تغییرات مورد اشاره در نامه شاپرک چیست؟
پیگیریهای تسنیم در مدل مورد نظر بانکمرکزی تغییراتی در دو محور دنبال میشود؛ اصلاح مسیر دریافت کارمزد و تغییر سقف پرداختی. ظاهرا در مدل جدید قرار است کارمزد برخی تراکنشهای خرید مانند خرید شارژ به طور کامل از دارنده کارت دریافت شود و در مورد دیگر تراکنشهای خرید هم تا سقف مشخصی از مبلغ، کارمزد توسط دارنده کارت و از مبلغی به بالا توسط پذیرنده پرداخت شود. به نظر میرسد این سقف بین ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان خواهد بود یعنی کارمزد خرید تا این سقف به طور کامل از سوی خریدار پرداخت میشود و از آن به بالا توسط پذیرنده.
از سوی دیگر سقف کارمزد پرداختی به شرکتهای پیاسپی که تا کنون یک درصد تا سقف ۲۰۰ تومان بوده به رقم ثابت ۱۵۰ تومان کاهش پیدا میکند و دیگر درصدی از مبلغ تراکنش نخواهد بود. از آنجایی که متوسط کارمزد دریافتی شرکتهای پیاسپی اکنون حدود ۱۷۵ تومان در ازای هر تراکنش خرید است، تعیین رقم ثابت ۱۵۰ تومان کارمزد به معنای کاهش درآمد این شرکتها از محل کارمزدها خواهد بود و این همان تعدیلی است که حکیمی به آن اشاره کرده است.
اگرچه درآمد شرکتهای پرداختی به کارمزد منحصر نمیشود و از محل اجاره دستگاههای کارتخوان هم درآمد معناداری دارند بنابراین ناظران معتقدند حتی در صورت اعمال تغییرات در نظام کارمزدی، درآمد شرکتهای پرداختی تغییراتی بیش از دو تا سه درصد نداشته باشد.
🌐منبع خبر: راه پرداخت
تراکنشهای بانکی تا کجا محرمانه هستند؟
ماده ۱۸ از مقررات ناظر بر ارائهدهندگان خدمات پرداخت میگوید که اطلاعات تراکنشهای دارندگان کارت و پذیرندگان محرمانه است. سؤال این است که این محرمانگی به چه معناست؟
این سؤال از جایی اهمیت پیدا میکند که در مواد ۱۶ و ۱۷ همین سند قانونی، دو حکم ظاهراً متناقض با حکم ماده ۱۸ بیان شده است. در ماده ۱۶ آمده که موسسه موظف است شرایطی را فراهم سازد تا مسئولان، ناظران و حسابرسان بانک مرکزی و شاپرک بتوانند در هر زمان از آخرین تراکنشهای انجامشده توسط سوئیچ و ابزار پذیرش آن مطلع شوند و در ماده ۱۷ هم آمده که موسسه موظف است ریز تراکنشهای انجامگرفته از طریق ابزارهای پذیرش و سوئیچ خود را جهت دسترسی مقامات ذیصلاح تا مدت ۱۰ سال در ابزارهای ذخیرهسازی الکترونیک بایگانی کند؛ بهگونهای که دسترسی به این دادهها در اسرع وقت میسر باشد.
وضع وقتی پیچیده میشود که بدانیم مسئولیت تأمین ایمنی و حفاظت از ابزارهای پذیرش، خطوط اتصالی آنها و سوئیچ جهت جلوگیری از دسترسی افراد غیرمجاز و یا هرگونه سوءاستفاده احتمالی دیگر به عهده موسسه است و درواقع شرکتها در این زمینه، از نظر قانون مسئول شناخته میشوند.
از سوی دیگر میدانیم بر اساس اصول حقوقی که در منشور حقوق شهروندی نیز نمود پیدا کرده، حق شهروندان است که از اطلاعات شخصی آنها که نزد دستگاهها و اشخاص حقیقی و حقوقی است، حفاظت و حراست شود.
در اختیار قرار دادن و افشای اطلاعات شخصی افراد ممنوع است و در صورت لزوم به درخواست نهادهای قضایی و اداری صالح منحصراً در اختیار آنها قرار میگیرد. هیچ مقام و مسئولی حق ندارد بدون مجوز صریح قانونی، اطلاعات شخصی افراد را در اختیار دیگری قرار داده یا آنها را افشا کند.
در چنین شرایطی به سؤال نخست بازمیگردیم. محرمانگی اطلاعات تراکنشهای بانکی به چه معناست؟ به نظر میرسد که در این زمینه باید قائل بهنوعی تفکیک باشیم. در مورد بانک مرکزی و موسسه شاپرک، خود قانون بهصورت صریح گفته است که این افراد بایستی دسترسی مستقیم به این اطلاعات داشته باشند و حتی در تبصره ماده ۱۶ آورده که موسسه موظف است شرایطی را فراهم سازد تا افراد مذکور در این ماده بتوانند بهصورت برخط به نسخه اصلی یا مطابق با اصل پایگاه داده سوئیچ وی دسترسی فقط خواندنی داشته باشند.
بااینحال مقامات ذیصلاح که در ماده ۱۷ از آنها نام برده شده، صرفاً بهصورت موردی و البته با طی مراحل قانونی مجاز هستند که به اطلاعات تراکنشها دست پیدا کنند. به این معنا که مثلاً یک مقام قضایی نباید سطح دسترسی مشابهی مثل بانک مرکزی را داشته باشد بلکه باید طبق قانون آیین دادرسی مدنی در یک پرونده مشخص و با دلیل و البته بهصورت جزئی بگوید که چه حجمی از اطلاعات تراکنشها را برای پیگیری قضایی نیاز دارد.
🌐منبع خبر: راه پرداخت
ناصر حکیمی، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی شد
رئیسکل بانک مرکزی، طی حکمی ناصر حکیمی را به سمت معاون فناوریهای نوین این بانک منصوب کرد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، ناصر حکیمی که سابقه حضور در بخش فناوریهای نوین بانک مرکزی دارد چندی پیش از سوی ولی اله سیف بهعنوان سرپرست این مجموعه منصوب شده بود.
در متن حکم صادر شده آمده است: «امید است با اتکا به خداوند متعال و استفاده از تجربیات ارزنده خود در انجام وظایف محوله و پیشبرد اهداف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موفق باشید».
حکیمی همچنین مدیریت اداره نظامهای پرداخت و مدیریت کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی را در کارنامه خود دارد.
شرکت سباپردازش، این انتصاب بهجا و شایسته را به ایشان تبریک عرض نموده و برایشان موفقیت و توفیق خدمت صادقانه را از درگاه خداوند متعال خواستار است.
تغییر در ترکیب مدیریتی شرکت ملی انفورماتیک
در پی انتخاب و معرفی اعضای جدید هیات مدیره شرکت ملی انفورماتیک، رسول سعدی عضو شورای عالی بورس و همچنین یکی از مدیران بازار سرمایه به نمایندگی از بانک مرکزی، رئیس هیاتمدیره این شرکت مهم معرفی شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، عباس شفیعی به نمایندگی از بانک ملی نیز به عنوان نایبرئیس هیاتمدیره، مجتبی عزیزیان به نمایندگی از بانک صادرات، ابوالفضل نجارزاده به نمایندگی از بانک صنعت و معدن و محمدرضا عسکری به نمایندگی از پژوهشکده پولیوبانکی به عنوان اعضای هیاتمدیره معرفی شدند.
در این میان، با برگزاری جلسه دیروز هیاتمدیره ، عسکری به عنوان مدیرعامل انتخاب شد.
شرکت ملی انفورماتیک در سال ۶۹ به ثبت رسید و در سال ۷۲ مرکز اصلی آن به جزیره کیش انتقال یافت. این مجموعه با تخصص در زمینه فنآوری نوین در بخشهای انفورماتیک، مخابرات، خدمات بانکی در خدمت نظام مالی و بانکی قرار دارد.
در ترکیب سهامداری این شرکت مهم ، بانک مرکزی با ۴۸٫۵ درصد مالک اصلی بوده و بانک های ملی ، صادرات و صنعت و معدن با ۲۱٫۷ ، ۲۱ و ۴٫۷ درصد حضور دارند.
واحد اطلاع رسانی شرکت سباپردازش، این انتصابات را به ترکیب جدید مدیریتی شرکت ملی انفورماتیک تبریک عرض نموده و برای ایشان موفقیت و توفیق خدمت صادقانه را از درگاه خداوند متعال خواستار است. همچنین از فعالیت ترکیب پیشین مدیریتی این شرکت قدردانی و برای ایشان آرزوی توفیق و صدقه خدمت داریم.